Oι Ηγεμόνες

Έχουν αλλάξει τις μοίρες πολλών λαών κι έχουν διαμορφώσει την ιστορία εθνών, συμπαρασύροντας συχνά την ιστορική διαδρομή όλου του πλανήτη, μια φούχτα άνθρωποι στο πέρασμα των αιώνων, διαθέτοντες συνήθως ανάμεικτα στοιχεία παραφροσύνης και μισαλλοδοξίας, άμετρης φιλοδοξίας και ματαιοδοξίας, απίστευτης σκληρότητας και εγωκεντρισμού, αλλά και –κυρίως τη νεώτερη εποχή- καμιά φορά φαιδρότητας και γραφικότητας, με πολλές ιδιορρυθμίες και σκανδαλώδη hobbies.

Είναι οι εκάστοτε «Ηγεμόνες» του παρελθόντος και οι «ηγέτες» της σύγχρονης εποχής, είτε πρόκειται για δικτάτορες, εγκαθιδρυμένους με τη βία, είτε για πολιτικούς,  εκλεγμένους με κοινοβουλευτικές διαδικασίες, είτε για "Επαναστάτες" -στην ουσία δικτάτορες, συχνά χειρότερους σε αυταρχισμό. Απομονώνοντάς τους –σε απόσταση ασφαλείας- φαίνεται απίστευτο το πώς κατάφεραν οι προσωπικότητες αυτές ακόμη και να συμπαρασύρουν (παράδειγμα ο Hitler) τη βούληση της λαϊκής μάζας, που έφθασε και να τους επιλέξει μέσα από ελεύθερα δημοκρατικά πολιτεύματα (Βush, Berlusconi).

Και ο τόπος μας σημαδεύτηκε ανεξίτηλα από τέτοιες φιγούρες, κυρίως στην νεώτερη ιστορία του και σίγουρα η κατάντια μας σήμερα έχει στενότατη σχέση μαζί τους. Συχνά, ισχυρές προσωπικότητες με υπέρμετρη φιλοδοξία και έντονες δημαγωγικές ικανότητες, είτε ξεπουλώντας τη χώρα σε ξένα συμφέροντα (βλέπε τους δικτάτορες που πέρασαν απ’ τον τόπο) είτε χτίζοντας μια γοητευτική εικόνα και προσελκύοντας φανατικούς οπαδούς (Μητσοτάκης, Παπανδρέου Α. κ.ά) όχι μόνο επιβάλλονται  στο «λαό», αλλά και τον «εκμαυλίζουν»,  εκτρέποντας σε κάθε περίπτωση τη χώρα  από την όποια πορεία προόδου.

Άλλες φορές, πρόκειται για άτομα με «φιλικό» προς τα έξω profile (συμπεριλαμβάνονται και ...όλοι οι εις –Άκης στον τόπο μας), χαμηλών τόνων (ας θυμηθούμε το εντόπιον «σεμνά και ταπεινά»), γοητευτικές ή όχι προσωπικότητες, που όμως κατορθώνουν να προκαλούν αμέτρητα δεινά σε ολόκληρο τον πλανήτη (βλ. Clinton και Bush), ή με την κάκιστη διαχείρισή τους και την ουσιαστική τους αδιαφορία για τη χώρα τους, να κατακρημνίζουν τα συμφέροντά της και να υποθηκεύουν το μέλλον και των μεθεπόμενων γενεών, όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα.

Και ας μην ξεχνάμε και την παρουσία προσώπων "παρά τω ηγεμόνι", φυσιογνωμίες με έντονες φιλοδοξίες, που δίπλα σε άβουλες προσωπικότητες, άσκησαν ουσιαστικά εξουσία και καταστροφική επιρροή, όπως αναρίθμητες βασιλομήτορες στην ιστορία ή συμβούλους παρά τω Πρωθυπουργώ.....

Υπάρχει ελπίδα;

Νέρων

Franco

 Kastro

Peron

Mussolini

Hitler

Burguiba

Dada

Husein

Homeini

Cantafi

Mubarak

Μεταξάς

Παπαδόπουλος

Ιωαννίδης

Μητσοτάκης

Παπανδρέου Α.

Clinton

Bush

Berlusconi

Papandreou

Καραμανλής Κ/κης

Η έννοια της Πλατείας στη Νεοελληνική πραγματικότητα

 Θάταν πολύ ενδιαφέρον αν o καθένας μας προσπαθούσε να δώσει έναν ορισμό της έννοιας «πλατεία», όπως την έχει στη συνείδησή του, αλλά και το τι θα απαιτούσε από έναν τέτοιο χώρο μέσα στο δομημένο περιβάλλον.  Δεν είναι αυτονόητο, ότι ειδικά στις μέρες μας και μέσα στις τόσο πυκνοκατοικημένες πόλεις μας, η πλατεία θάπρεπε να αποτελεί μιαν «ανάσα» κι ένα στοιχείο ανάπτυξης και συντήρησης πολύτιμου μικροκλίματος;

Όλοι αυτοί οι ανεγκέφαλοι που μας διοικούν απ’ τη μια, οι χωρίς καθόλου έμπνευση και φαντασία αρχιτέκτονες-δημόσιοι υπάλληλοι, που στελεχώνουν τις τεχνικές υπηρεσίες των δήμων και των καθ’ ύλην Υπουργείων απ’ την άλλη, όχι μόνο δεν προσπαθούν να αναπλάσουν και να βελτιώσουν τις υπάρχουσες –καθορισμένες- πλατείες, αλλά πολύ περισσότερο, δεν προσπαθούν να σχεδιάσουν σωστά τους νέους υπαίθριους χώρου, που συχνά προκύπτουν από κάποια κυκλοφοριακή ρύθμιση, ή ένα μεγάλο έργο.

Το ενδιαφέρον είναι, ότι και στις πλατείες που αποτελούν σημεία αναφοράς στις πόλεις μας, η αντιμετώπιση είναι αναπάντεχη. Προκηρύχθηκαν αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί για τις πλατείες Ομονοίας, Συντάγματος, Μοναστηρακίου, Κολωνακίου, κατατέθηκαν ευφάνταστες και δημιουργικές προτάσεις και …επιλέχθηκαν οι λύσεις, που βιώνουμε σήμερα: στην καλύτερη περίπτωση, υπάρχουν τα «συστατικά», αλλά δε δένει η συνταγή, με πλατείες αφιλόξενες, που διώχνουν αντί να προσελκύουν.

Και τι να πει κανείς για τις  πλατείες που συνοδεύουν τα «μνημειακά» έργα των σταθμών του Μetro…. Συνήθως τεράστιοι χώροι με αμήχανη διάταξη, χώροι ισοπεδωτικοί και πανάκριβοι, με άφθονο μπετόν, με λωρίδες χλοοτάπητα και δεκάδες στύλους φωτισμού (για να υπογραμμισθεί η ενεργειακή οικονομία), που φωτίζουν το τίποτα.

Δε χρειάζονται τεράστιοι χώροι, που δεν τους έχουμε. Θα αρκούσε η φαντασία και το μεράκι των σχεδιαστών και λοιπών "οραματιστών", σε στενή συνεργασία με τη διερεύνηση των ιδιαιτεροτήτων και των απαιτήσεων των μελλοντικών αποδεκτών  του υπαίθριου αστικού  χώρου.  Παραδείγματα και πηγές έμπνευσης  υπάρχουν άπειρες σ’ όλο τον κόσμο, αξίζει να τις ψάξουν πριν εκπονήσουν τις μελέτες τους οι «ειδικοί».

Ένα καταπληκτικό παράδειγμα είναι αυτό της «πλατείας» Paley στην καρδιά του Manhattan. Aνάμεσα στην ασφυκτική παρουσία των ουρανοξυστών, ένα άχτιστο οικόπεδο έχει μετατραπεί σε ένα χώρο – όαση για τους διερχόμενους και τους κατοίκους, με πράσινο, νερά,  τραπεζάκια και ένα mini καφενεδάκι, όμως το κυριότερο, με συντήρηση, που κρατάει το χώρο σε άψογες συνθήκες καθαριότητας και ανανέωσης.

Κι όσον αφορά τις πλατείες που δημιουργούνται γύρω από ένα μεγάλο κτίριο, χάθηκε ο κόσμος για την αναζήτηση πρωτότυπου και δημιουργικού εξοπλισμού, χωρίς ενεργειακές καταναλώσεις, που θα δημιουργήσει σημεία αναφοράς για την πόλη και θα στείλει μηνύματα για το σεβασμό στο περιβάλλον;

Οι φωτογραφίες από την πλατεία Nou Barris της Βαρκελώνης, με τα «οικολογικά» δένδρα  και η φωτεινή διαγράμμιση της οριζόντιας επιφάνειας της πλατείας (με Leds, που απαιτούν ελάχιστη ενέργεια και συντήρηση) από  την Fisbury Avenue Square ή  η διακόσμηση των δένδρων της αποβάθρας  South Bank του Λονδίνου, είναι ενδεικτικές …

New Paley Park, Manhattan

Nou Barris Barcelona, μέρα και νύχτα

Fisbury Avenue Square London, νύχτα και μέρα

South Bank London

Η Πλατεία Ομονοίας μας

Η νέα απέραντη "αμήχανη", απρόσωπη και ενεργειακά πολύ ακριβή Πλατεία του Μετρό της Αγίας Παρασκευής